Spreek je moerstaal, Rutte!

Onze premier is een taalvervuiler. Er wordt over hem geklaagd op internet. Door taalpuristen die op een taalpolitiemissie zijn. Lees de kritiek hier.
Maar in Ruttes kabinet zit ook een minister van foreign affairs, een Uri Rosenthal, die kan er ook wat van! Maar ook andere ministers doen een coin in the little pocket (duit in het zakje).

Deze mannen van de administratie Rutte wekken de indruk dat zij omgaan met tout le monde en uitstekend zijn ingevoerd in de internationale politiek.

Het is buitengewoon irritant. Ga er eens op letten en turf. Het gebruiken van veel Engelse taal is misplaatst, onnodig, kinderachtig. Kijk mij eens ingevoerd zijn, ik ken mijn zaakjes, ik ben heel modern, ik heb mij ontworsteld aan de Haagse kaasstolp. Hun taalgebruik is geen taal om je vingers bij af te likken. Ik zeg: het is zielig en we gaan er net zo lang over zeuren totdat het afgelopen is. Deze premier zegt de premier te zijn van alle Nederlanders, ook van Henk en Ingrid, de volksbuurtbewoner, de koffietentbezoeker, de hardhorende opa met alleen lagere school.

We speken af dat Rutte nooit meer the great communicator wordt genoemd. Het succes van het blonde beest Wilders is gebaseerd op zijn oubollige, niet mis te verstane, jaren 70 Nederlands, waar geen woord Marokkaans of Engels bij zit.

Mensen, wij spreken in dit landje gewoon dietsch, de gewone landstaal, het Nederlands. En dat is al moeilijk genoeg. Engels is not our cup of thee, mister Rutte en Rosenthal!

Uilen naar Athene-over slapende woorden

Sprekend over iets in het nieuws, zei ik tot mijn vrouw: “Dat is uilen naar Athene brengen.” Een uitdrukking die ik zomaar opdiepte uit mijn taalgeheugen. Voor het eerst in mijn leven bezigde ik deze oude zegswijze. Mijn vrouw (een spreekwoordenkenner par excellence) kende hem niet, vond hem wel mooi. Je mag ook zeggen dat het uilen naar Athene dragen is, ook goed. (synoniem met Water naar de zee dragen)

Wat ik wil zeggen, is dit: wij mensen beschikken over een slapende woordenschat. Niet alleen woorden, maar dus ook uitdrukkingen/zegswijzen/spreekwoorden. Je komt ze wel eens tegen, maar je doet er nooit iets mee. Ze zakken weg in de modder van ons taalgeheugen. En plotseling , zomaar, gebruik je het woord en je denkt: goh, ik wist niet dat ik het wist. 

Hoeveel van die woorden zitten er nog in mijn geheugen? Kan ik ze ook na lang nadenken zomaar oproepen? Waarom slapen die woorden? Zijn er woorden in mijn geheugen die nimmer naar de oppervlakte komen en zich hebben genesteld in mijn particuliere vergetelheid? Hoe werkt dit?

Waarde lezer, kent u dit verschijnsel, heeft u een voorbeeld? Reageer.

Voor ons is de uil op de eerste plaats het symbool van de wijsheid. Er zijn heel wat studie-instituten die een uilenlogo voeren, al of niet met schrijfveder en professorenbaret. 
Ook de Grieken vonden al dat hij lijkt op een peinzende mens en het viel hun op dat hij teruggetrokken de dag doorbrengt. Daarom hebben ze hem als symbool van de wijze Athene gebruikt. Zijn beeltenis stond op een veel gebruikte munt, de tetradrachme, die uil genoemd werd. (Het was dus overbodig werk om uilen naar Athene te brengen.)

De schoolmeester met het rode potlood

Ik verbaas me elke dag over het taalgebruik in de media. Mijn vrouw trouwens ook (zij is een natuurtalent overigens). Steeds roepen we uit: moet je nou eens horen, lezen, hoe is het mogelijk, dat verwacht je toch niet van zo'n man/vrouw, in die positie, hebben ze geen corrector bij die krant, moet je die ondertitels nou eens lezen. Verbazing, ergernis, geamuseerdheid vechten om de voorrang.

Ik moet zeggen dat mijn huidige beoordelingen van taal vaak 'geprägt' worden door hoe je het ooit geleerd hebt op school. Het bewijs van 'zo heb ik dat vroeger op school geleerd' is niet altijd sterk en steekhoudend. Simpel omdat de taalregels in de loop der tijd zijn veranderd en omdat er tegenwoordig democratischer met taal wordt omgegaan.
De strengheid van schoolmeesters bestaat niet meer. Wij houden niet van elite, laat staan van een taalelite. Behalve bij het Nationaal Dictee, dan hebben alle deelnemers weer een heilig ontzag voor het rode potlood.

Losse woorden correct schrijven, is met behulp van internet goed te doen, maar begrijpelijk Nederlands schrijven is heel wat anders. Kun je niet opzoeken, behoeft naast veel ervaring ook taalgevoel en -inzicht.

Om eens wat te noemen:
-wanneer gebruik je een nieuwe alinea?
-hoe lang zijn je zinnen, i.v.m. de leesbaarheid?
-hoe maak je effectief gebruik van leestekens?
-hoe fris, fruitig, modern en/of origineel is je taalgebruik?
-sluit je taal aan bij je doelgroep?
-hoe flexibel is je taalgebruik, kun je je stijl aanpassen?
-heb je voldoende taal-feedback in je omgeving, om jezelf scherp te houden?

Zo maar wat vragen die aangeven hoeveel er te leren en schaven is op het gebied van goed taalgebruik.

Taallogica -wie bepaalt wat goed is in de taal?

Taal is een samenstel van afspraken. Waarbij de logica vaak ontbreekt.
Een intrigerende vraag is en blijft: wie heeft nou ooit precies bepaald hoe je een bepaald woord moet schrijven, wie is de afzender en wanneer vond dat plaats? Je zou de bedenker van de schrijfwijze van het woord willen ondervragen: waarom zo en niet anders, want dat is logischer. Maar de bedenker heeft meestal geen adres. Zitten de meeste boosdoeners in de redactie van de Van Dale of het Groene Boekje? Leven zij nog, weten ze het zelf nog? Hoe kan het dat verschillende woordenboeken elkaar tegenspreken? Welk woordenboek heeft het grootste gezag en waarom?

Wij als eerzame taalliefhebbers blijven opgescheept zitten met prangende taalvragen. We zullen het moeten doen met die vaak idiote taalregels. Het is geen democratisch proces. Wel kun je zeggen: "Een taal is gansch een volk." D.w.z. dat wij samen de taal maken. Gaan we allen de fout in, dan wordt dat op enig moment gesanctioneerd, gefiatteerd.

Wie herinnert zich niet van vroeger die taalfouten op school die nu wel goedgekeurd worden?
Plotsklaps mag toch weer. Nachecken is geen contaminatie meer.
(wie heeft nog meer voorbeelden van wat vroeger pertinent fout was en nu goed? Reageer)

Vandaag las ik het woord Hitlergroet (met hoofdletter), maar hitlersnor schrijf je zonder hoofdletter. Logisch?

Wie streeft naar logica, hij/zij  neme een andere hobby dan taal!

De taaluitsmijter van vandaag:

Hoe schrijf je het voltooid deelwoord van inlineskaten ? Ik heb gisteren heerlijk geinl..................

Vreemde splitsing in Enschede-Zuid

Uit RTV-Oost nieuwsberichten over aanrijding in Enschede:

"voor de gene die op de kiepe reed kwam de andere bestuurde van rechts en die moet je op dat punt voor laten gaan... en dit was niet op de kruising maar op de thee splitsing..."


Mijn moeder zou zeggen: "Kun je het geloven?", wat synoniem is met een !

Wij ontraden de reis, maar raden de reis niet af

Gisteren liep de bloeddruk van mijn echtgenote en mij enorm op, net als die van de betogers in Tunis en andere Tunesische steden. Dodelijke slachtoffers, plunderingen, revolutie van de straat, toeristen die worden teruggehaald, de president die hem peert, het luchtruim dat gesloten wordt. Calamiteit, negatief reisadvies.

Ons Tunesië-reisje zou vandaag beginnen. Lekker even weg, niet duur en tevens heel goedkoop(Reve).
Dus hadden we de reis bij Alltours eergisteren geannuleerd wegens een negatief reisadvies van het Min. van Buitenl. Zaken: wij ontraden niet-noodzakelijke reizen naar Tunesië. Duidelijk toch? In de voorwaarden stond klip & klaar: bij annulering gratis omboeken of uw geld terug. Dat laatste werd snel van de specifieke voorwaarden afgehaald. Je kon maar 45% van de reissom terugkrijgen. Het reisbureau vond eigenlijk dat het jouw verantwoordelijkheid was om wel of niet te gaan.

Nu ja, mijn vrouw stuurde enige mails op stelten, van: Beste Reisbureau, wij willen de volledige reissom terug! Wegens negatief reisavies en overmacht.
Kregen we een mailtje van zo'n schaap van een reistussenpersoontje Karin:

Reisburo Alltours.nl: "Zij blijven bij het standpunt dat er momenteel geen negatief reisadvies geldt voor Tunesië. Zij ontraden de reizen, maar raden de reizen niet af."

Je weet niet wat je leest.

Vandaag kregen we een e-mail waarin ons werd gezegd dat we al ons geld terugkrijgen.

God bestaat.

Ab-obin-a-bel: over abominabel

Iets wat niet bominabel (geweldig, cool, vet)  is, noemen we abominabel (slecht, beroerd).
Raar woord... dat abominabel en dat bominabel bestaat natuurlijk niet.
Ik dacht dat het een redelijk modern woord was, maar het stamt uit de Middeleeuwen en uit het latijn en Frans.
Er zit het woord omen in: (slecht) voorteken, denk aan omineus en het eerste woorddeel is ab= weg van. Vrij vertaald zou ik zeggen: leidt tot iets slechts.
Iets wat tot iets goeds leidt zou dan a-abominabel moeten luiden..

Kijk voor de etymologie hier.

De ontstaansgeschiedenis van woorden, de etymologie

Beste taalvrienden, kijkt u op http://www.etymologiebank.nl/ als u de achtergrond van een bepaald woord wilt weten.

Stampie en andijviestamppot

Mijn lievelingseten is stampie.

Mijn lieve vrouw vindt dit ook lekker, maar weigert om het stampie te noemen. Vindt ze kindertaal en het verwijst volgens haar naar alle soorten stamppotten. We kunnen het hierover niet eens worden.
Mijn argument is dat stamppot andijvie (met spekjes en spekvet erdoorheen) bij ons thuis vroeger altijd stampie werd genoemd en nooit andijviestamppot. De vraag was of dit dialect (Veenendaals of Utrechts) of sociolect (familietaal , i.c. mijn familie) is.

Nu wil het geval dat gisteren in het programma Boer Zoekt Vrouw boer Gijsbert  voor zijn vrouwen 'stampie' ging klaarmaken. Op Twitter en het bzv-forum vroeg men zich af wat die boer met 3 vrouwen toch zat te eten: sla, andijviestampot, groenlof, spitskool. Meer dan 24 mensen hadden een oordeel.

Ik blijf bij mijn standpunt, heb daarvoor de volgende argumenten:
-boer ging andijviestruiken snijden
-boer vroeg: lusten jullie stamppot?
-hij zei: ik ga stampie klaarmaken
-vrouw snijdt in keuken andijviestruiken tot reepjes
-eten wordt op borden geschept: ziet er uit als stampie (ik rook het bijna)

Mijn GeheimTip: doe er een scheut azijn bij!

De taalvraag op deze taalblog is dus: wat is volgens jou stampie of eet je alleen andijviestamppot?


Is dit een non-discussie? Tuurlijk, maar wel leuk.

Puntkomma?

Welke taalkundige kan mij uitleggen waarom in deze VK-kop vandaag een puntkomma is gebruikt?


- Posted using BlogPress from my iPhone