In pensnat stijfgekookt - balkenbrij

Waar komt de naam balkenbrij vandaan?
Een aannemelijke verklaring lees je hieronder, uit de Navorscher van 1853:

Brr.... pensnat .... een van de allervieste woorden die ik ken.

Vies eten en slechte sex

Dit schreef Jean-Pierre Geelen van de VK in zijn column. Ik weet niet of hij iemand citeert of dat hij zelf deze mening is toegedaan.

Je hebt taalpuristen. Dat zijn mensen die vinden dat onze taal van vreemde smetten vrij moet zijn. Een onzinnig idee. Je hebt ook schoolfriks. Die leggen op elk taalslakje wat zout.  Ik hoor tot de tweede soort, maar in een milde vorm. Ik geniet er vaak van, amuseer me ermee en besef dat taalfouten van alle tijden zijn.

Terug naar het citaat:
Van 'hun hebben' word ik niet verdrietig, ik zeur wel eens, eet vaak lekker en verder wil ik het er niet over hebben.

Kononginendag

Zoekdefout:

vandaag op Twitter

"Gohh mis gaat kononginendag niet dooor van dat van friso is het een x in venendaaal"


(Minstens 10 foutjes in 1 zin. Knap.)


Het 13-jarige schaap, twitteraarster van deze tweet, is niet erg sterk in spelling en zinsbouw. Zie maar

Doorkijkbloesjes

Johan Derksen zojuist:

"En je had daar allemaal van die dames met van die doorzichtige doorkijkbloesjes aan."

Je gaat dubbel praten van al die borsten.

Corrector Telegraaf ziek?

Vandaag in de Telegraaf. In elk berichtje zit een taalfout. Welke?

N.B. De laatste 2 woorden horen volgens het Stijlboek van de NRC niet aan elkaar, dus niet vandien maar van dien.

Berichtje 1: aaneenschrijven

Berichtje 2: werkwoordspelling

Verspreekwoorden: door het lint gaan

Ik hoorde Ajax-coach Frank de Boer zeggen:

"Alle spelers van Manchester United gaan door het lint voor Fergusson." (coach MU)

Ik had juist gelezen dat Alex Fergusson door het lint gaat als zijn spelers (Rooney bijv.) een rel veroorzaken in het uitgaansleven. Die spelers durven echt niet meer door het lint te gaan.

Of zou Frank de Boer zijn kennis van de spreekwoorden moeten gaan oppoetsen?
Cruijff heeft de naam, maar let eens op Frank. Die kan ook stuntelen met taal.

(lint > vuur)

Vroeger kon iedereen elkaar - over kennen en kunnen

Kennen en kunnen. Voor velen nog niet zo gemakkelijk.

Als docent schreef ik op het bord:

"Kennut zijn dat ik u kan?"

Dan zag je sommige leerlingen denken: wat is er fout, dan? 

(dit laatste woordje 'dan' staat er omdat de school in Leiden stond. Leidse glibbers* zetten graag aan  het eind van de zin het zangerige, vragende 'niet dan?' of 'dan'.)

De hoodtijden van kennen: kennen-kende-gekend  kennis/weten/herkennen/bekend zijn

De hoofdtijden van kunnen: kunnen-kon-gekund   in staat zijn/vaardigheid/mogelijk zijn

In het knipsel bovenaan moet het natuurlijk 'kende' zijn, van kennen=bekend zijn met, weten, herkennen.

Het vetgedrukte zinnetje daaronder moet zijn:

"Kan het zijn dat ik u kende?"  (kan van kunnen en kende van kennen)

Wel goed zijn de volgende voorbeelden:

Ik ken de theorie van autorijden. (t.t. van kennen)

Ik kende de theorie (v.t. van kennen)

Ik heb de theorie nooit goed gekend. (vdw van kennen)

Ik kan autorijden. (t.t. van kunnen)

Ik kende de theorie. (v.t. van kennen)

Ik kon autorijden. (v.t. van kunnen)

Ik kende Jasper. (v.t. van kenen)

Zij heeft Jasper nooit gekend. (vdw van kennen)

Spellen heb ik vroeger goed gekund (vdw van kunnen)

K...... je deze taalregels al? (t.t. en v.t.)

* de uitschel (=uitscheldnaam) voor Leidenaars/Leienaars is eigenlijk niet Leidse glibbers, maar Leidse glippers. Zie een vorig blog hierover.

"Kan je die uitdrukking niet?"  Nee, die heb ik nooit gekund."  (wat is er mis met deze zinnetjes?)

Me nederlands is voortrefelijk

Een twitteraar schreef:
"Ik heb een docent op me school die uit ze mond stinkt, maar hij probeert wel goed Nederlands te spreken. Dat respecteer ik wel."

Wat doet die uit ze mond stinkende
docent qua aanleren van de bezittelijke voornaamwoorden?

In me eigen carrière als docent (Nederlands) leerde ik zunnie dat me=mijn en ze=zijn moet zijn.

Hele volksstammen spreken over ' me moeder' en 'ze vader'. #onderwijs #fail

Mag ik u complimenteren met uw werkelijk prachtige borsten! -over complimenteren

Een compliment geven of ontvangen is vaak ongemakkelijk.


Hoe moet je reageren als je een compliment krijgt? Meestal bagatelliseer je je eigen verdienste, te veel eer.
Je zegt niet: dit compliment is geheel terecht! (Grappig) Nee, je doet er veel aan af; het stelt niet veel voor; de ander had het ook zo gedaan; je gaat bijna in het defensief.

Dat mensen complimenten geven vaak lastig vinden, bewijst de kinderachtige woordkeuze:

Hoedje af voor jou. (kinderspel)
Je verdient een pluim. (beloning op school)
Chapeau! (kinderspel, waarom Frans?)
Tien met een griffel. (beloning op school)
Goed gedaan, jochie. (moderne variant - opvoeder)
Pico bello (waarom Italiaans?)
(Picobello is gewoon bedacht door iemand die ‘piekfijn’ wat joliger wilde formuleren. Van ‘piek’ is makkelijk ‘pico’ gemaakt. En dat fijn? Ach, dat zal in het Italiaans wel hetzelfde als mooi zijn. ‘Bello’ dus.)

Kleuterschooltaal. Waarom toch die kinderachtige taal van de schooljuf die het ijverige kind  een complimentje geeft.

Opvallend is dat je ook in de positie moet zijn iemand anders een compliment te geven. Van hoog naar laag, cru gezegd. Niet elke situatie is geschikt voor een compliment (Zie Balkenende verderop)

Er is veel moed en overwicht voor nodig om tegen iemand te zeggen:
"Dat vind ik heel mooi/ fijn/goed van u. Ik waardeer dat erg."
Waarom altijd die kwinkslag, die kleutertaal?

Als je iemand expliciet complimenteert, komt je dat soms duur te staan.
Ex-premier Balkenende tegen NOS-presentatrice Overbeke: "Wat heeft u mooie ogen."
Dit compliment luidde zijn val in. Iedereen viel over hem heen.
Onlangs Jeroen Snel tegen schaats(s)ter Gerritsen: "Wat heb je mooie ogen."  Hij heeft het geweten. Not done.

Ik vind het wel mooi, als mensen zo spontaan anderen complimenteren. Moest meer gebeuren. Ook op andere dagen dan vandaag, Valentijnsdag.

Waarom niet de volgende zinnetjes op tv, bij PenW, DWDD, Nieuwsuur, Buitenhof:

-Mevrouw, mag ik u complimenteren met uw werkelijk prachtige borsten! Niet te groot, niet te klein. Zo zie je ze maar weinig!"

-Meneer Roemer, u gaat voorbij aan mijn vraag, maar hebben ze wel eens tegen u gezegd dat u heel schattige scheve tanden hebt en een leuke lach?


Voorbeeld van drie kleutercomplimenten in 1 zin:
"Daarom verdienen zij die stilaan de uitzondering op de regel vormen een pluim! Chapeau! Hoedje af voor jullie nooit aflatende inzet."


Leesvoer:
Mannen en vrouwen gaan anders om met complimenten. Lees hier  hoe dat zit.

Dure woorden? Een goedkope oplossing.

Imponeertaal. Dikdoenerij in de taal: wij hebben doorgeleerd en u lekker niet.

U kent ze wel, die leidinggevenden. In het overleg of in het verslag gebruiken zij heel dure woorden, vaktermen, jargon, pochtaal, imponeertaal.
Je denkt: zouden de anderen het woord ook niet snappen? Misschien staat het erg dom als ik ernaar vraag. Als de anderen net zo denken, dan komt de leidinggevende er elke keer mee weg.

Uit eigen ervaring, jaren geleden. Uit de mond van enkele leidinggevenden.
"Onze opleiding krijgt in K. een dislocatie sui generis." Het personeel dacht: tuurlijk! ???
"Er is natuurlijk wel een stevige discrepantie tussen beide opvattingen." Discrepantie, toch niet zo moeilijk, toch! ???
"Die zaak moeten we toch wel even ompannekoeken!" Het gemene personeel had het de daaropvolgende weken ook regelmatig over ompannekoeken. Dit soort woorden is (enkv.) besmettelijk.

Zo heeft u als lezer vast ook tig voorbeelden van duurdoenerige leidinggevenden die hun geleerdheid bij de onderdanen zwaar inpeperen.
De slimmeriken (met 1 k !) onder ons zullen niet geïmponeerd zijn, maar denken: wat een stakker om zulke moeilijke woorden te gebruiken. Autoriteit erkennen is tegenwoordig een probleem. Respect dwing je niet af met duurdoenerij en imponeertaal. Integendeel. Meestal werkt het averechts.
Zeg eens gewoon: meneer, ik ken dat woord niet. De anderen zullen je dankbaar zijn.

Wat voorbeelden uit de media:

Nee hoor, pejoratief en connotatie zijn echt heel gewone woorden. Iedereen weet meteen wat ze betekenen. Of niet?

Significant weet toch ook iedereen? Wat een domoren dat ze dit soort woorden niet kennen.

De kunst is om moeilijke zaken eenvoudig uit te leggen. Dat doen de echte taalkunstenaars.
Prof. dr. Karel van het Reve was er zo een: briljant in het simplificeren, een meester in de gewonemensentaal.

Ergo (sorry) geldt wat mij betreft op taalgebied het aloude adagium (sorry, sorry):
"Doe es ff normaal, man!"

Stevig staaltje paaldansen

Zoek de fout in:

"Deze spannende dame verleid je niet alleen met een stevig staaltje paaldansen, maar kan ook heel goed met zwaarden overweg."  (kop Telegraaf)


Hoe zat het ook al weer als je achter het werkwoord komt?
je/jij/jouw




Verleid je/jij je (jouw) baas?!
Deze dame verleidt je baas?
Verleidt je (jouw/hij) baas je?


je=jij : stam  rest: stam+t


Wat is 'staaltje' in stevig staaltje paaldansen? Hier het anwoord.

De juiste eend in de bijt - spreekwoorden over ijs

Spreekwoorden en gezegden over IJS.

Hier nog een lijstje met ijzige schaatsuitdrukkingen.

Weer spreuken over weerspreuken per maand.

Spreekwoorden verklaard.

Ik ben enigst meisje

Een vrouw op tv zei: "Ik ben enigst meisje." (geen zussen)

Zoek de verschillen:

a) Ik ben enigst meisje.
b) Ik ben enig meisje.
c) Ik ben een enig meisje.

Goed of fout? Lees hier  de uitleg.