Kennen en kunnen. Voor velen nog niet zo gemakkelijk.
Als docent schreef ik op het bord:
"Kennut zijn dat ik u kan?"
Dan zag je sommige leerlingen denken: wat is er fout, dan?
(dit laatste woordje 'dan' staat er omdat de school in Leiden stond. Leidse glibbers* zetten graag aan het eind van de zin het zangerige, vragende 'niet dan?' of 'dan'.)
De hoodtijden van kennen: kennen-kende-gekend kennis/weten/herkennen/bekend zijn
De hoofdtijden van kunnen: kunnen-kon-gekund in staat zijn/vaardigheid/mogelijk zijn
In het knipsel bovenaan moet het natuurlijk 'kende' zijn, van kennen=bekend zijn met, weten, herkennen.
Het vetgedrukte zinnetje daaronder moet zijn:
"Kan het zijn dat ik u kende?" (kan van kunnen en kende van kennen)
Wel goed zijn de volgende voorbeelden:
Ik ken de theorie van autorijden. (t.t. van kennen)
Ik kende de theorie (v.t. van kennen)
Ik heb de theorie nooit goed gekend. (vdw van kennen)
Ik kan autorijden. (t.t. van kunnen)
Ik kende de theorie. (v.t. van kennen)
Ik kon autorijden. (v.t. van kunnen)
Ik kende Jasper. (v.t. van kenen)
Zij heeft Jasper nooit gekend. (vdw van kennen)
Spellen heb ik vroeger goed gekund (vdw van kunnen)
K...... je deze taalregels al? (t.t. en v.t.)
* de uitschel (=uitscheldnaam) voor Leidenaars/Leienaars is eigenlijk niet Leidse glibbers, maar Leidse glippers. Zie een vorig blog hierover.
"Kan je die uitdrukking niet?" Nee, die heb ik nooit gekund." (wat is er mis met deze zinnetjes?)
Volgens mij is dit wel typisch iets wat in het westen van Nederland voorkomt. In het oosten, waar ik zelf woon, zul je iemand nooit horen zeggen ik kon hem goed. Zo zie je maar dat taal zelfs binnen een land nog behoorlijk kan verschillen. Overigens denk ik dat zulke dingen op de basisschool al erin gestampt moeten worden. Ik herinner me dat mijn leraar dit deed, en ik ben nu redelijk goed met taal als ik mezelf vergelijk met andere leeftijdsgenoten.
BeantwoordenVerwijderenJe opmerking klopt, vooral in het westen. Ikzelf ben geboren in het midden (Utrecht)en ook daar had niemand er moeite mee.
BeantwoordenVerwijderenMaar zonder fatsoenlijke lessen Nederlands gaan toch ook mensen in heel Nederland in de fout. Maar bij mensen die 'Randstads' spreken, hebben ze geen idee dat ze iets fouts doen.