Bezoekersteller

De laatste 5 artikelen

zondag 30 december 2012

Op de duur weet niemand meer hoe het moet



Ik las in de wekelijkse column van Remco Campert in de VK:

" Het steeds maar raadplegen van het woordenboek ging me op de duur vervelen."

Hier klopt iets niet, dacht ik meteen. Op de duur .....
Campert is toch een secuur schrijver, moet een vergissing zijn. Hij mag dan wel al behoorlijk oud zijn, maar van seniliteit verdenk ik hem niet. Foutje van de typiste van de krant, hopelijk.

De juiste vorm is op den duur (in staande uitdrukkingen komt tussen het voorzetsel en het mannelijk of onzijdig  zelfstandig naamwoord het lidwoord met een -n)

Vergelijk
in den vreemde
uit den boze
aan den lijve (ondervinden)
aan den dag (leggen)

bij vrouwelijke zelfstandige naamwoorden wordt het -der:
in der minne (schikken)
in der eeuwigheid

Zoals jonge mensen tegenwoordig geen bekend spreekwoord meer weten, geldt dat nog meer voor oude, staande uitdrukkingen (' vaste wendingen'  in het volgende artikel genoemd) met een naamvalsvorm er in en ook nog het onderscheid tussen mannelijke, vrouwelijke en onzijdige zelfstandige naamwoorden.

Maar Remco Campert is geen jong mens meer. Zou hij misschien wel willen. Was hij nooit een melancholische dichter en schrijver geworden. Nu is het te laat voor hem om nog een carrièreswitch  te maken. Maar daar zijn we blij om. Zijn zaterdagse verhaaltjes zijn een zalig rustpunt te midden van het woelen der wereld.

Lees hier meer over op de duur / op den duur (site Taalunieversum)





woensdag 12 december 2012

Tegeltjeswijsheden doen het goed

Dit taalblog wordt veel bezocht: ruim 21.000 bezoekers in totaal en gemiddeld bijna 30 bezoekers per dag.

De meeste bezoekers kwamen af op mijn stukje over stadten of statten.

Maar ook populair is de bijdrage over tegeltjeswijsheden. Dat lees je hier. Van harte aanbevolen.


dinsdag 11 december 2012

Doodlopend slop

Frits Bolkestijn, alias Bolke de Beer, gisteren bij P & W:

" We moeten niet met Europa die richting in die Van Rompuy wil. Dat leidt ons in een doodlopend slop."

Vraag:
1. welk soort fout is het 2e zinnetje?
2. hoe moet het wel?
3. is het wel slop of moet het slob zijn? verschil in betekenis? Leestip

Reageer hieronder als je het weet. Of wil je geen ......... slaan?

   modderfiguur


dinsdag 27 november 2012

Datingtaal

Als taalliefhebber mag ik graag in dating-profielen kijken.



Ieder vogeltje zingt zoals hij/zij gebekt is. Alle bekende (en minder bekende) taalfouten kom je tegen. Zoals bij onderstaande dame uit wiens datingtuintje ik wat bloempjes pluk en hier en daar wat te wieden heb.


"Sociaal en alles op de rit.... .... ook tussen de oren"   


-sociaal en alles?
-op de rit? (rails!)
-..... ..... ?  (2x spannende gaten)
-sociaal, alles, tussen de oren? (alles op de rails voldoet)

Ze gaat verder:


"Heb een mening over politiek (Bram & Neelie hebben het

 niet gered :-))de zorg, media...etc etc....maar ben geen betweter...;-), "

- vermoeiend die emoticons: eerst :-)) en daarna ;-)  
-wat hebben Bram en Neelie niet gered? Kent iedereen precies de achtergronden bij Br. en N.?
-3x gedachtenpuntjes, de bedoeling?
-achter etc hoort een punt
-wat hebben die zorg en de media ermee te maken?
-geen betweter? hoezo?

Ze gaat verder:


"Een lieve, voor mij aantrekkelijke echte vent waar nog iets jongensachtigs inzit en niet te veel visceraal vet aanzit. "

-ik voel me wel een beetje aangesproken: lief, aantrekkelijk, jongensachtig,
maar ze brengt me in verlegenheid wat betreft mijn hoeveelheid visceraal vet. Ik moet eerst het woordenboek raadplegen. Vervolgens vraag ik me af hoeveel visceraal vet de dame in kwestie  nog acceptabel vindt voor een goede date en pas ik - visceraal gezien- in haar doelgroep? Kun je hiervoor testen krijgen bij de apotheek?
-waar...inzit en waar... aanzit (onjuist, niet fraai)

Ze gaat verder:

" Ik klik niet met "hun hebben" types " 

-hier vinden we elkaar een beetje ( .... :-) ;-)) $%^&* )


Ze gaat verder:



" Mijn hobby's zijn epibreren, droedelen, wandelen, met hond..sport" 

-epibreren? heel interessant, maar wat is het?
-droedelen? ik weet niet of ik een droedelende dame wel interessant vind.
-met hond..sport ? Hondensport? Sporten met honden? Sportende honden?

Ze gaat verder:

"PS 1
Ah beetje ervaring: heb jij die uitgebreide vriendinnenkring prima
( "één om mee te ??...., één om mee te ??" liedje van Heman van Veen) 
reageer dan NIET!"


-Waarom PS 1 als er geen PS 2 volgt?
-komma's achter Ah en vriendinnenkring
-ik ken dat liedje van Herman van Veen helemaal niet, moet ik het ook nog gaan opzoeken!
-nee, ik geen tig vriendinnen, maar evengoed: ik reageer niet, ik heb al voldoende aandacht aan deze dame en taalviruoos besteed.

En dit was nog maar 1 dame, maar er zijn nog minstens 100.000 die ik een taalkundig sopje zou willen geven. Over de mannen maar niet te spreken.


donderdag 22 november 2012

Klein bier



Dat is geen klein bier



Ineen hoor ik deze uitdrukking elke paar dagen. Uit de mond van .... Diederik Samson.
Geen jongen die niet van een pilsje houdt, zeker niet na de valse start van de nieuwe regering.
Als het gaat om kleine percentages belastingverzwaringen of meevallers, dan zegt Diederik:
" Dat is geen klein bier!"
Hij bedoelt: dat is niet onbelangrijk, niet gering .Link

Mark Rutte zou zeggen: " Dat is geen kleine sherry (of port)!"  Want een VVD'er gaat niet mee
in dat arbeideristische bier.

Dat is geen...
-bagatel
-dingetje
-futiliteit
-peulenschil
-kleinigheid

donderdag 15 november 2012

Watte? Zit in een doosje!

Op Meldpunt.nl  kwam ik een taalobservatie tegen waarover ik het eerder had:


Het lagedrukgebied wat deze kant op komt.

of

Het wad wat bescherming nodig heeft.


Iemand schreef de redactie van Meldpunt.nl:

Goedemiddag, Ondanks bevestiging door Nederlandse docenten (oud én jong!)in mijn omgeving dat misplaatst gebruik van 'wat' in plaats van 'dat'(zoals in 'Het lagedrukgebied wat deze kant opkomt') écht niet kan, lijkt het of deze fout in meer dan 80% van de gevallen gemaakt wordt. Politici, geïnterviewden uit alle bevolkingslagen, ja zelfs presentatoren en weerberichters, het doet er niet toe: 'wat' overheerst. In geschreven teksten iets minder, omdat de slordigheid dat extra opvalt. Om mijn ergernis te spuien heb ik het NOS-journaal rechtstreeks gemaild, met de voorbeelden van die avond erbij. Geen enkele reactie tot nu toe, en de weermannen watten vrolijk door, terwijl het me toch niet al te ingewikkeld voor ze lijkt, hun eigen standaardteksten te corrigeren. Wat te doen?

Het voorbeeld hierboven wat  de bezorgdheid weergeeft over de wat-ziekte kan eindeloos worden uitgebreid. Het is een taalslordigheid wat moet worden voorkomen.

N.B. rode wat=dat 

dinsdag 23 oktober 2012

Dat wordt betalon, pannekoek!



Dat wordt betalon, pannekoek!


Dit is mijn favoriete zinnetje van de dames van de komische VPRO-serie Toren C. Gebezigd door 2 kantoorvriendinnen die elke uitzending (meestal) in de lift een argeloze mannelijke collega zien instappen. Hij doet altijd zogenaamd iets fout, waarvoor hij in de ogen van de volkse jongedames moet betalon. En wel 50 euri.
Bekijk op YouTube

Ze zeggen niet: je moet betalen, maar dat wordt betalen.
Wij zeiden vroeger: Dat wordt dokken! Dat wordt zakjes plakken (opsluiting, gaan brommen). Dat wordt de hele week fietsen (auto kapot). Dat wordt de hele week kroketten eten (Wim Sonneveld, omdat het publiek geen warme consumpties eet wegens de vertoonde lichtbeelden met vreselijke zweren). Dat wordt maanden geen sex (vult u zelf maar in).

Dat wordt drukt uit: onvermijdelijkheid, het lot, het noodlot, geen lieve moeder die kan helpen, de klos zijn , de l..l zijn, in de aap gelogeerd zijn.

Dan hebben we nog dat euri i.p.v. euro's, m.i. aansteltaal, net zoiets als de uitspraak Uiropa.
En betalon i.p.v. betalen. Dat is ook een taalverschijnsel waar ik nog niet de hand op kan leggen. Misschien zijn er lezers die hier meer voorbeelden van weten en kunnen uitleggen wie dit soort uitspraak gebruikt en waarom.

Iemand uitschelden voor pannekoek of pannenkoek verhoogt de pret. Een pannekoek is een sul, een lulletje rozenwater (ook leuk om eens uit te zoeken waar dat vandaan komt). Je hoort ook wel koekebakker als uitscheldnaam, wat ongeveer hetzelfde uitdrukt als pannekoek. De schrijver Nescio gebruikte al heel lang geleden de naam Koekebakker voor een van zijn hoofdpersonen, een mister Nobody, meneer Doorsnee, Elckerlijc, de middelnederlandse variant.

De volgende aflevering van Toren C zit ik weer klaar en wacht op dat ene zinnetje:
Dat wordt betalon, pannekoek!



zaterdag 20 oktober 2012

Klysma-foutje

"De toestand van prins Friso blijft onverantwoord."

Aldus koninklijk correspondente Kysia Hekster
(Die volgens de spellingscontrole klysma Hester heet)

Ach, ze moet er nog even inkomen.

Lang wachten

Gehoord bij tv-programma Kassa:

"We willen binnen niet afzienbare tijd de klachten verhelpen," aldus woordvoerster van belcompany Simpel.

Wat klopt niet?



zondag 7 oktober 2012

Bent u ook zo degelijk?

Bent u ook zo degelijk? Ik wel. Zo degelijk als de pest. Is dit nu een goede of een slechte eigenschap?

In het jaar 1853 liepen er in Nederland (in ieder geval in Zeeland) ook al degelijke mensen rond. Degelijke jongens waren toch weer net iets anders dan degelijke meisjes.
Tegenwoordig zou je niet meer zeggen: "Die jongen is weldra deeg." (is: volwassen - Het gaat hier niet om een bakkersknecht). En bij meisjes is deeg huwbaar want gemenstrueerd hebbende....

Kijk naar de oorspronkelijke betekenis van deeg in dit stukje uit De Navorscher uit 1853:


vrijdag 5 oktober 2012

Survivallen tussen de Engelse werkwoorden


Het is survivallen als je probeert te overleven in het woud van Engelse werkwoorden in de Nederlandse taal. Daarom neem ik het het (2x het!) Enschedese weekendkrantje (hierboven) ook niet erg kwalijk. Het zijn er teveel en je leert niet meer op school hoe je ze moet spellen. Je weet zelfs niet of je ze wel mag gebruiken, of ze tot de Nederlandse woordenschat zijn gaan behoren.

Ikzelf ben geen purist die al die anglicismen wil vermijden. Dan stap je in een tijdmachine, steek je je (2x je!) kop in het zand, leg je je (alweer!) onder een grote steen.Je houdt die Engelse woorden echt niet buiten de deur! We leven met smartphones, ipads, touchscreens en we spelen niet meer met de macanodoos en gaan ook niet meer in een teil op zaterdagavond. Dit laatste voor de oudere lezertjes (60+, nee geen kaas, maar leeftijd).

Onze Taal heeft een mooi lijstje met de Engelse werkwoorden en dier (?)  vervoegingen.
Een voorbeeld hieronder:


Bij dat swingen moet je een beetje oppassen als je onwetend en naief bent. Qua taal dan...
En ik swype nooit, maar swipe de hele dag als Jobs-gelovige.

Stel je voor: de Duitsers vallen opnieuw Nederland binnen (zoals eergisteren in Enschede) en ze verordenen dat alle Engelse werkwoorden onmiddellijk moeten worden vervangen door een Duitse vertaling ervan. Dan ben je pas echt in Hotel de Aap gelogeerd!


dinsdag 2 oktober 2012

Het kan niet zo zijn dat

Luisterend naar de radio, hoorde ik een woordvoerder van Logistiek Nederland. Hij was erg overtuigd van zijn verhaal dat meer asfalt een zegen is voor Nederland.
Maar om de drie regels begon hij zijn zin met:

"Het kan toch niet zo zijn dat...."


Dat is irritant! Je hoort het erg veel, vooral bij politici en woordvoerders. Het drukt een soort stoerheid uit, een overtuiging dat het zo is en niet anders. Het laat geen ruimte voor tegenspraak. En daarom is dat erg vervelend, vooral als de spreker het zinnetje vaker in de mond neemt.

                                                       

Via Google kwam ik bij de site Irritaal terecht. Daarop staat te lezen:


Deze drogreden is een geliefd instrument van vele politici, want het is suggestief en komt over als een waarheid. Een voorbeeld: ‘Het kan toch niet zo zijn dat een buschauffeur niet meer veilig is op zijn werk?’ De politicus wil dat een buschauffeur veilig is op zijn werk, dus het tegenovergestelde kan volgens hem niet. Dat is echter wel de praktijk, sommige buschauffeurs zijn niet meer veilig.
Deze uitspraak wordt populistisch met de toevoeging in dit land: ‘Het kan toch niet zo zijn dat je in dit land verplicht bent om altijd je identiteitsbewijs bij je te hebben?’ Dat impliceert dat alle andere landen een dicatoriaal regime hebben waar de geheime politie over je schouder meekijkt. Of: ‘Het kan toch niet zo zijn dat in dit land bolletjesslikkers de grens overkomen?’ Alle andere landen lijken dan bananenrepublieken waar criminaliteit hoogtij viert.
Het kan toch niet zo zijn dat is meer dan een impliciete vraag om bevestiging van de toehoorder (,toch?), het is ook het manipuleren van de toehoorder en daar ben ik geheel niet van gediend.
Het kan toch niet zo zijn dat het kan toch niet zo zijn dat minder dan een 9 op de irrischaal verdient?

maandag 1 oktober 2012

Zwijntjesjager

 
                      


Zwijntjesjager, een verouderd woord dat ik nog maar zelden tegenkom.
Een zwijntje was bargoens voor (oude) fiets. Een zwijntjesjager jaagt dus op fietsen, oftewel een fietsendief.
Trouwens stom van die zwijntjesjager uit het bericht. Had hij zijn licht aangedaan, was hij niet tegen de lamp gelopen en had de dienstdoende diender hem niet in de kraag gevat.
Stelen doe je niet! Niet netjes. Voor het woord stelen zijn vele andere benamingen (synoniemen):
Hier vind je een lijst.

                                                 

                                                      geen zwijntjesjager, zijn zak is te klein...


Mieterse zaterdagavonden!


Trakteer uw televisiebezoek. Een typisch jaren '50-woord. Nu nodig ik mijn zwager een keer uit om samen bij mij naar een voetbalwedstrijd te kijken. Maar dat noem ik geen televisiebezoek.
Toen er in de jaren '50 (in 1951 voor het eerst uitzendingen) nog maar heel weinig mensen een televisie hadden, was televisie kijken een luxe. De familie mocht ervan meeprofiteren, dan werden ze uitgenodigd om op zaterdagavond samen naar het technische wonder te kijken. In het begin was er nog maar 1 net, dus geen keus. (Dit voor de jonge lezertjes) De trotse bezitters haalden lekkere hapjes in huis om in gezamenlijkheid naar de uitzendingen te kijken. Maakte niet uit wat er op te zien was, ook het testbeeld was interessant.
Ikzelf ging bij een gezin op bezoek, bijna een kilometer verderop. Want daar hadden ze televisie! Voor een stuiver (5 cents) mocht je woensdagmiddag met nog 20 andere kinderen naar Pipo de Clown kijken. 


Uit dezelfde jaren stamt bovenstaande advertentie. Een grote tieneramateuravond, in een zaaltje.
Wat was een tieneramateuravond? Zouden we nu niet meer zeggen. 
Wel eens gehoord van Idols of The Voice of Holland? Zoiets was het, een talentenjacht voor amateurs, voor tieners, ook wel teenagers genoemd. Meisjes in petticoats en getoupeerd haar en opgeschoten jongens met vetkuiven en puntschoenen. Jaren '50 en '60, mieterse tijden!




zaterdag 29 september 2012

Missend jongetje


Van Twitter:
Opluchting! ": Jongetje welke vermist was in het centrum van Veenendaal terug gevonden door burgernet."

Welke 3 fouten zie je in het zinnetje achter de komma? Reageer.

In de titel vind je trouwens ook een vaak gemaakte fout, van het type:
De missende voortanden maakten haar er niet aantrekkelijker op.

vrijdag 21 september 2012

Water, Rijn & wijn

Hoorde iemand op de radio zeggen:

"Er moet nog heel wat water door de wijn gaan, voordat de VVD en de PvdA het eens worden."


Hier klopt iets niet: 2 spreekwoorden door elkaar gehaald.

Dit is het ene  (moest in het voorbeeld gebruikt worden)
Dit is het andere spreekwoord

Deze zomer heb ik kunnen constateren dat er aan de oever van de Rijn in Koblenz staande heel wat water door de Rijn gaat.
Mijn vrouw deed altijd een scheutje water bij de wijn. Een gewoonte waar de echte wijnliefhebber van zal gruwen. Die wijn was overigens altijd Rijn-wijn. Er moest heel wat Rijn-wijn door haar Rijn stromen voor zij deze gewoonte zou opgeven.


woensdag 12 september 2012

Red de puntkomma

Ik was een bijlage aan het lezen en ik schrok me rot!
In een column kwam ik een puntkomma tegen, in een lange zin. Zomaar, out of the blue. En het verrassende was: de puntkomma was ook nog juist gebruikt!


De trouwe  lezer van dit taalblog zal onmiddellijk begrijpen dat ik blij verrast was. Minstens twee keer eerder schonk ik aandacht aan het juist of onjuist gebruik van dit taalfossiel. Ik heb me steeds opgeworpen als een soort taalkundige Greenpeace-actievoerder voor het behoud van de laatste puntkomma's.

Ik ga niet opnieuw uitleggen wat de functie is van de puntkomma. Kijk maar bij Onze Taal. Wel bepleit ik het gebruik van dit reuzehandig leesteken.

Er zijn 3 soorten mensen:

1. Mensen die de puntkomma nooit gebruiken. De grootste groep.
2. Mensen die de puntkomma wel gebruiken, maar foutief (meestal verward met de dubbelepunt). Een kleine groep.
3. Mensen die de puntkomma wel regelmatig en juist gebruiken. Een te verwaarlozen groep.

Lees dit maar als de noodkreet van een verdrietige puntkommaneuker.


zondag 9 september 2012

Taal in de politiek

Het is voor mij geen breekpunt, maar een maakpunt.
In Brussel tekent Rutte bij het kruisje.
Rutte: Dat bepaalt op 12 september de souveraine kiezer.
Wilders: Al die vreselijke dingen uit Brussel.

Zomaar wat veelgebruikte kreten in het heetst van de verkiezingsstrijd.

Waar zijn Henk en Ingrid gebleven? En de hardwerkende burger?
Die uitdrukkingen zijn versleten. Ze doen het niet meer. De kracht is er vanaf.

De politieke taal verandert snel. Iemand roept wat. De media blaten het na. Tot het
zijn kracht verliest. Buma heeft het over maakpunten i.p.v. breekpunten en hup de
collega's politici hebben het ook over maakpunten. Zo werkt dat in Den Haag en in de
media.

zaterdag 8 september 2012

En ja..... En ja ..... taaltrend

Roemer begon er misschien mee, maar nu ook Buma en Sap, in het politieke debat.

"En ja ....... (opsomming 1)
En ja ......." (opsomming 2)
enz.

Ik constateer een taaltrend. Ik hoor het pas enkele maanden.

De spreker wil d.m.v. de herhaling zijn argument of motivering kracht bijzetten. Meestal zit de spreker in de verdediging en probeert hij of zij een realistisch verhaal neer te zetten.

zaterdag 1 september 2012

Kennisje

Een kennisje (meet 1.80m) van mij schreef me: "Straks het dorp in, wat drinken met een kennisje."

Is een kennisje een kleine kennis? Is een klein uitgevallen mannelijke kennis een kennisje? Is een kennisje alleen van het vrouwelijke geslacht en zegt de lengte en leeftijd helemaal niets. Kan een kennisje 8 jaar of een oma van 80 jaar zijn?

Waarom schrijft dat vrij lange, van middelbare leeftijd zijnde, kennisje van mij niet dat ze met een kennis wat gaat drinken? Omdat kennisje een vrouw is die niet noodzakelijkerwijs klein of jong hoeft te zijn.

Het verkleinwoord geeft dus de vrouwelijke variant aan. Komt heel weinig voor, dunkt me.
Misschien ook bij logeetje (hoeft ook geen jong meisje te zijn, maar wel vrouw).

Weet de geachte lezer nog meer van deze verkleinwoorden die alleen duiden op het (vrouwelijke) geslacht?

zaterdag 18 augustus 2012

Datingsites: das pas lache

Zo nu & dan kijk ik op een datingsite. Is leuk en leerzaam. Een bron van vermaak. Mensen die zich op hun voordeligst presenteren en daarvoor alles uit de kast halen. Taalkundig valt er ook veel te smullen. Zoveel dat ik me hier echt moet beperken. Misschien een andere keer meer.


Datingsite. Of dating site. Of afspraakpagina. Of relatie( )homepage. Of ontmoetingsplek. Of moderne dorpspomp?
Wie verzint een de lading dekkende Nederlandse benaming voor datingsite? Moeten we alle ingeburgerde Engelse woorden wel vertalen?

Ik las op zo'n site:


Een eerlijke partner, waar ik mee kan lachen. Iemand die oprecht is; waar ik op kan rekenen. Een 'maatje'.
waar ik mee...--> met wie       Dus: partner met wie ik kan lachen
waar ik op kan rekenen*.. --> op wie    Dus: op wie ik kan rekenen
*die man heeft een rekenmachine op zijn sixpack, haha
Lees hierover in Onze Taal

Die puntkomma in de 2e zin lijkt me onjuist. Een komma lijkt me hier geboden. Over het onjuist gebruik van de puntkomma heb ik eerder uitgebreid op deze site gesproken.

Een 'maatje', tussen aanhalingstekens. Waarom? Misschien omdat de schrijfster wil benadrukken dat dit woord 'maatje' een specifieke term is, een soort vakwoord, jargon bij dating. Net als 'click' of 'klik' die er zou moeten zijn, wil het een succesnummer worden. De tweede reden die ik kan bedenken is dat de schrijfster een lichte gêne  voelt. Interessant woord, dat gene met 1 dakkie.

Dit gaat over taal. Niet over beeldtaal. Iemand kan zich taalkundig perfect presenteren, maar de profielfoto ('s) kan alles weer verpesten. Ik ben niet zo dol op honden. Dan zie je veel foto's met een vrouw met een grote hond er op, die haar ook nog aflebbert. Jakkie: ik hoef geen aflebberende hond, hoe leuk en taalkundig verantwoord de vrouwspersoon ook moge wezen. De foto wint het van het woord.

donderdag 16 augustus 2012

Dwarse voeten

Gehoord op de radio:

In Suriname zal niemand met de voet dwars gaan liggen.

Je begrijpt wat er gezegd wordt, maar de uitdrukking rammelt. Om welke 2 uitdrukkingen die verhaspeld zijn gaat het? Reageer hieronder.

Overigens een knappe fysieke prestatie: gaan liggen met de voet dwars. Ik kan het in ieder geval niet met mijn kunstheupen.  Maar een beetje Surinamer is vast leniger.
Ik meld een nieuwe (para) Olympische discipline aan:  100m met de voet dwarsliggen.

zondag 12 augustus 2012

Sluitingceremonie - zonder s

Waarom slotceremonie zonder s in het midden en sluitingsceremonie wel met een s, zoals ik overal op Twitter lees?
Volgens mij hoort er geen s bij het laatste woord.

zondag 22 juli 2012

Reclamefoldertaal deel 1

  

Het is buiten mooi weer, in de keuken zit ik te ontbijten. Twee bruine boterhammetjes, kopje thee, niks aan de hand. Op de tafel ligt een bundeltje reclamefolders. Ik ga er wat lezen en verwonder mij over de taal die ik in die folders tegenkom. Niet altijd direct spelfouten, maar toch wel opzienbarende taalverschijnselen kom ik tegen. Een kleine greep. Deel 1.

Jysk
*Tuinier schoenen, bloempot, solarlamp. Waarom die schoenen niet aan elkaar geschreven zoals die twee samenstellingen erachter? Omdat tuinierschoenen een niet alledaagse combinatie is en solarlamp wel?
*7 comfort zones en iets daaronder 7 comfortzones - als kopje los geschreven, als toelichting aan elkaar. (Dit gaat over de 'droomaanbiedingen' bij de matrassen)

Emte
Maiskolf met 2 puntjes op de i. Correct? Zie antwoord
Healthy people sap of smoothie. Mijn opa laat die staan want hij heeft geen Engels gehad vroeger.
Hoe ambachtelijk zijn Ambachtelijke appelcakejes? Moet je daar de LTS voor hebben gedaan?
Mijnboer kersen. Nieuwe oogst!  Die hoef ik niet, ik wil oude oogst kersen.
De Goudsche Waegh gesneden 30+ kaas.  Die eerste naam is zeer oud-Hollands qua spelling, ja ja, lange traditie suggererend. Die 30+ kaas zit me ook dwars. Volgens de spellingregels moet er tussen de + en de kaas nog een streepje, dus 30+-kaas, net als bijv. $-teken. 
Gegrilde Hotwings en dito Kipdrumsticks. Foute hoofdletters, geen eigennamen. Net als bij het volgende artikel: Frikandel- of Kroketbroodjes
Bieze Slatopper - een wat? Slat opper? Nooit van gehoord, oh, ja, een topper onder de sla's van Bieze!

Tot hier vandaag - binnenkort deel 2 hierover. 

maandag 16 juli 2012

Loopt uw afvoer niet gezond?

(Bron: Weekkrant van de Bollenstreek)

Stel, uw afvoer loopt niet gezond. Je hebt een gezonde maaltijd achter de kiezen en kort daarna nog een. Je voelt dat je maag en darmen ontzorgd (Duitsers: entsorgt) dienen te worden. Dat komt in de beste families voor. Koning, keizer, admiraal, p...en moeten we allemaal.
Je begeeft je op weg naar het kleinste uwer vertrekken teneinde de ontzorging te doen plaatsgrijpen. U trekt uw over- en onderbroek enkelwaarts en verricht het omgekeerde van een push up, welke push down een plekje zoekt op de bodem van uw porcelijnen ontzorgingsplaats. Daarna trekt u aan het met edelsteentjes afgezette koord dat u nog van uw grootvader geërfd hebt. Een stortvloed verplaatst uw gezonde maaltijden naar een lager gelegen afdeling in uw huis.
Terwijl u uw klederen weer op orde maakt, ziet u dat de voetselresten gaan drijven in plaats van zakken. Goede raad is duur.

Maar dan is er altijd meneer Waltman! Met zijn camera. Die duikt in elk riool. Met zijn camera. Maar niet zomaar, daarvoor moet hij eerst gebeld worden. Waltmans riooladvertentie ligt al een jaar naast uw telefoon, zelfs naast het bijbeltje op uw nachtkastje.

U belt de goede man. U zegt:  "Geachte heer Waltman, goedenmiddag overigens, mijn afvoer loopt niet gezond."

Met een zachte, omfloerste stem lispelt hij: "Geen probleem meneer,
ik haal u meteen uit de stront! "

Wat fijn dat er mensen zoals meneer Waltman zijn! 



zondag 3 juni 2012

Time out

Wegens de ernstige ziekte van mijn vrouw staat dit weblog over taal "Zoek de fout" op een heel laag pitje en zullen updates voorlopig uitblijven.

donderdag 24 mei 2012

Koppelteken, verbindingsteken, streepje

Wel eens gehoord van een web-
camoehoe?
Een wat?!
Een webcam, dat wel. En een oehoe is een grote uil.
Aan elkaar geschreven of aan het eind van de zin afgebroken (zie 1e regel),  dat geeft leesproblemen. Daarom is een streepje tussen webcam en oehoe wenselijk. Puur voor de leesbaarheid. In bijv. webcamprobleem schrijf je het aan elkaar, want er is geen leesprobleem.
Bekende andere leesprobleemgevallen: bommelding/ bom-melding, pijpetuitje/ pijp-etuitje. Voor de leesbaarheid is een streepje aangewezen.

Overigens is de webcam-oehoe dood gevonden. Met of zonder streepje.

woensdag 23 mei 2012

Peace of cake, geen appeltje-eitje


Vrede. Als er oorlog is, moet je vrede maken. Duurzame vrede bijvoorbeeld, maar vrede gemaakt van cake, dat is nieuw. Zie het volgende stukje twitter:


Dit is een andere taalkwestie dan een van mijn recente: schijfje cake of plakje cake.

Even serieus: het moet natuurlijk 'piece of cake' zijn: piece=stuk, peace=vrede.

Vertaling: simpel, peulenschil, makkelijk, appeltje-eitje. Link

Ik hoop niet op de volgende taalsituatie waarbij een Nederlander antwoordt op een vraag in het Engels:
A.  "Was it a difficult job?"
B.  "No, it was a little apple-little egg, a peace of cake."



donderdag 10 mei 2012

Over het Kunduz- en Bami-akkoord

TAAL EN POLITIEK

De benaming Kunduz-akkoord is helemaal fout. Jan-Kees de Jager heeft het zelf gezegd. Kunduz wordt geassocieerd met ellende, met bermbommen en body bags.
Voortaan liever het Lente-akkoord of het Oranje-akkoord (rond Koninginnedag), aldus de minister. Die benamingen klinken een stuk prettiger. Wat mij betreft een stuk niksiger.



Spindoctor Jack de Vries bedacht voor Henk Bleker de populaire slogan: Eerlijk, helder, Bleker. Veel critici associëren deze slagzin met Heineken (HHH- Heerlijk Helder Heineken). Met bierdrinkers wil je niet gelinkt worden. En dat Eerlijk: Bleker wordt met alles geassocieerd, behalve met eerlijk. Dat zal hem blijven achtervolgen. Een slechte slogan blijft men oprakelen als de stekkerdoos van Sap.



Met weemoed denk ik terug aan het Bami-akkoord. Dat is nog eens een leuke naam voor een belangrijk akkoord! Hoe zat dat?

Er zijn wel meer onverwachte locaties voor politiekhistorische akkoorden geweest. Het huis van toenmalig CDA-minister van Sociale Zaken Bert de Vries in Bergschenhoek bijvoorbeeld. Coalitiepartners CDA en PvdA kwamen daar in 1993 bij een afhaalmaaltijd nasi tot een moeizaam akkoord over de hervorming van de WAO, en redden zo het kabinet van een vroegtijdig einde. Sindsdien wordt gesproken over het bami-akkoord. Dat hadden de kinderen van De Vries namelijk oorspronkelijk moeten afhalen in plaats van de uiteindelijke nasi


                                    Akkoord-voedsel



Het huishouden bestieren van baron Van Tuyl

Archaïsmen

Vandaag in VK column 'Vaders' van Sylvia Witteman:

"Gezellig.....Zover heeft de integratie het in elk geval wel gebracht, dat dit oerhollandse begrip zich in die Arabische zieltjes metterwoon heeft gevestigd."


Dat metterwoon is een archaïsme, een verouderd, belegen woord.
Het betekent: een vaste woonplaats hebben. Hij heeft zich daar of daar metterwoon gevestigd. Makelaars-/notarissentaal. Zie link.

Waarom gebruikt Sylvia Witteman dit woord? Om zich te onderscheiden, laten zien dat je woordenschat op orde is, trachten een komisch effect te bereiken? Allemaal vermoed ik. Witteman schrijft komisch. Waarom gebruikt Gerard Reve veel archaïsmen? Ik denk om dezelfde redenen.

Stefan Sanders schreef jaren geleden (2006) een taalcolumn over dit verschijnsel in de NRC.
Waarom onderscheiden schrijvers zich vaak met verouderde woorden? Lees hier.

Nog een leuke tip:
Website over belegen woorden
voorbeeld uit de website:
"mevrouw van Gelder gaat het huishouden bestieren van baron van Tuyl". ((   
(dat ben ik niet)

maandag 7 mei 2012

Een plakje of schijfje cake?



Wat zeg jij? Een plakje cake of een schijfje cake?

Toen ik 10 jaar geleden mijn entree maakte in mijn nieuwe gezin, moesten mijn nieuwe vrouw en stiefdochter lachen als ik hen vroeg:
"Willen jullie een schijfje cake?"
Al 40 jaar had ik mijn moeder schijfjes cake zien en horen uitdelen. Iedereen zei: "Ja, graag!" want die schijfjes cake van mijn moeder waren onversmaadbaar. Niemand maakte een opmerking over de formulering van de cake-eenheid. Aan plakjes cake deden we niet bij ons thuis.
Mijn nieuwe huisgenoten heb ik tot op de dag van vandaag niet kunnen overtuigen van de wettige correctheid van mijn schijfjes cake. Of van mijn schijfjes worst. Een plakje cake of worst smaakt gewoon minder!

Wat zeg jij? (reageer hieronder)

vrijdag 4 mei 2012

Twents - je moet er als normale Nederlander aan wennen

Komt een man bij de dokter. Die man was ik, vanochtend. Het was niet de dokter, maar haar assistente. Lang, slank, oriëntaals voorkomen.
Zij vroeg waarvoor ik kwam. Zo gaat dat tegenwoordig. Ze hebben geen idee.
Ik legde alles uit in mijn beste Nederlands, ook over het verband tussen hoge bloedsuikerspiegel en te geringe nachtrust. Toen vroeg ze:

"Doe je d'r ook wat op uit?"


Ik wachtte, keek even in haar duizend-en-een-nacht-ogen en antwoordde slechts:
"Dat is Twents." (???)
Ze ging er niet op in: ze deed er niks op uit dus!

Mooi oriëntaals, gewoon Tukkers!

Ons taaladvies: Hulpverleners gebruiken geen regionale uitdrukkingen meer.

Over Twents gesproken... hier een paar leuke uitdrukkingen:



"Met ' n oald hoes en ' n joonk wief he' j altied wat te knooi' n."  (Je bent nooit klaar met een oud huis en een jonge vrouw)

De binn'nband d'r aardig deur     ( Je begint kaal te worden)

Kom vrouw, wie goat noar berre, de leu wilt noar hoes      (Een eind aan een visite maken)
   
Hellig in de bott'n     (heel boos zijn)

Hee hef de knol'n op   (Hij is erg moe)

Moin klap an bek hemm ?     (Moet je een klap hebben?)

woensdag 2 mei 2012

Leestekens plaatsen, waarom zou je?

Leestekens zijn tekens om (goed) te kunnen lezen. De bakens op de zee van de taalboodschap.

Mijn moeder zaliger schreef prima. Maar zonder leestekens. Spaghetti voor de lezer. Lastig te ontcijferen: waar houdt de ene zin op en begint de volgende? Moeder had alleen lagere school.

Ik vraag me vaak af wat die collega's op al die scholen doen bij de taallessen. Het lijkt wel of alleen de punt en de komma worden uitgelegd. Zelden kan ik merken dat de gemiddelde Nederlander ooit les heeft gehad in de dubbele punt, de puntkomma, het deelteken, het aan elkaar schrijven of juist los, het gebruik van de hoofdletter, het gebruik van alinea's, de juiste verwijswoorden enz.

De sms-taal nodigt misschien ook niet uit om fatsoenlijk te schrijven. Maar ook andere taaluitingen zijn om te huilen.

Als voorbeeld hieronder 3 opeenvolgende schrijfsels in de Telegraaf. Symptomatisch.


zaterdag 28 april 2012

Wand nederland woord nu weg gegeven aan brusel


Ik lees graag de reaguurders op de website van De Telegraaf. Daarbij vraag ik me altijd af of  er verband bestaat tussen taalgebruik en intelligentie. We kunnen niet alles afdoen met vermeende woordblindheid. Een verblindheid door haatgevoelens is wel steeds aanwezig. De Telegraaf lokt de onderbuik van hardwerkend Nederland altijd prima uit. Evengoed mag ik het graag lezen, het taalgebruik dan.

Hier zomaar een reactie:

"als de boeven van het cabinet dit in 2dagen kunnen kunnen wij nederlanders ,dit||
dan niet in 3dagen ongedaan maken .door dalijk met de verkiezingen dit af te ||straffen in september.of nu al het kwartje van kok terug eisen.door allemaal te ||
staken wand nederland woord nu weg gegeven aan brusel jullie zulen zien dat || wilders gelijk krijg"
hette1, rotterdam

Uw bovenmeesters rode potlood registreert:
Regel 1: 6 fouten
Regel 2: 3 fouten
Regel 3: 4 fouten
Regel 4: 7 fouten
Regel 5: 3 fouten
Totaal:  23 fouten

Taaloefening bij Nederlands: welke taalfouten/spelfouten zitten erin?



dinsdag 24 april 2012

Vies politiek woord: sonderen


Eufemisme - verhullend taalgebruik

Nieuw politiek woord:  sonderen
Achterkamertjespolitiek, nu ook: achterbankpolitiek
Tijdens Catshuisoverleg zit Rutte Kees van der Staaij te sonderen (politieke porno)



sonderen
uithoren, onderzoeken, peilen, uitvorsen



  • Ik vind het wel sneu voor , dit alles. Voor niets op de achterbank zitten sonderen
  • Aiaiai Rutte zegt dat stas de Krom achter de schermen aan sonderen is! 
  • Nee Kees, dát was nou sonderen hoe je tegen de stand aankijk
  • De kindertjes leren moeilijke woorden vandaag in Samsomstraat.


Rutte kwam met dit woord aanzetten toen hem werd gevraagd wat hij toch met die Van der Staaij aan het uitvreten was op die achterbank. Hij was hem aan het sonderen of hij werd gesondeerd. (klinkt net zo smerig als 2 homo's in de bosschages in het park)

Sonderen is niet netjes en dat doe je maar mooi thuis!

vrijdag 20 april 2012

De olifant en de pyjama

geen olifantenpyjama maar olifantenregenpak

Max Pam citeerde vandaag in de VK de beroemde humorist Groucho Marx, n.a.v. de koning en de afgeknalde olifant:

"Vanochtend heb ik een olifant in mijn pyjama doodgeschoten.


Hoe die olifant mijn pyjama heeft aangekregen, is me een raadsel."

De volgorde van de zinsdelen en delen van zinsdelen plaatsen we meestal automatisch goed, tenzij we slordig zijn of emotioneel. Dat kan tot misverstanden leiden of het is onbedoeld grappig. Zoals hier, maar niet onbedoeld maar bewust. Die Groucho was een taalkunstenaar.

'In mijn pyjama' moet dus direct achter het woordje 'ik' komen.
Dus zaken die bij elkaar horen, moet je dan ook achter elkaar zetten.

woensdag 18 april 2012

Hoe zit het met de focus op je performance?


Ik hoorde op de radio (Radio 1) als reclameboodschap:
'Verbeter de performance van uw organisatie'
Ook op BNR hoor je de hele dag Engelse taal voorbijkomen.
Er is bij businesstaal geen woord Frans te ontdekken.

Misschien moet u wel eens naar een cursus, om uw focus op uw eigen performance als insteek te monitoren en borgen.

Hier volgen zomaar wat stijlbloempjes en voorbeelden van taalgebruik in de zakenwereld.

Wat kunt u verwachten?
Hoe u succesvolle service level agreements opstelt, waarom, wanneer en hoe u met IT outsourcing kunt omgaan, hoe u de performance van uw ICT afdeling verbetert

"De trainers waren in één woord excellent! Deze opleiding is zeer geschikt voor mensen met een praktische insteek." A.B., IT consultant, Advanced Programs

Geen van deze organisatieontwerpen garandeert de transitie naar een high performance organisatie

Inspire - making technoly better

Waking up with a grin? 2Decide

A de W is vanaf vandaag benoemd tot Associate Professor High Performance Organizations aan MSM (Maastricht School of Management). Een mooie en passende nieuwe titel voor de meest toonaangevende, wereldwijde HPO expert!
(Een mooie en passende nieuwe titel …. tsja...)



Dit webinar behandelt een 'state of the art' raamwerk voor het vaststellen, implementeren en monitoren van uw winnende onderhoudsstrategie. Het formuleren van die strategie omvat het vaststellen en begrijpen van uw huidige performance, het benchmarken met industry peers om een realistisch verbeterpotentieel te kunnen bepalen en het afleiden van de hiervoor benodigde verbeteragenda. Het implementeren van de strategie omvat het optimaliseren van uw (preventieve) onderhoudsplannen, het verbeteren en stroomlijnen van maintenance werkprocessen, het finetunen van uw EAM systeem en het aanscherpen van de organisatie. En vervolgens het monitoren van de resultaten met een adequaat dashboard en het borgen van de veranderingen alvorens een nieuwe verbetercyclus in te gaan. Het raamwerk is gebaseerd op de door Mainnovation ontwikkelde Value Driven Maintenance (VDM) methodologie. De VDM methodologie is geïmplementeerd bij toonaangevende bedrijven in diverse landen en industrieën. Dit webinar geeft een goed overall beeld van de methode, onderstreept door case studies en voorbeelden van specifieke VDM tools.
Als u het webinar live volgt, kunt u ook interactief deelnemen aan de polls en via de chat modus vragen stellen. Als u zich ingeschreven heeft maar het webinar onvoorzien niet live bij kunt wonen, krijgt u automatisch een aantal dagen na het event  een link toegestuurd met de opgenomen versie van het webinar. U kunt deze link desgewenst ook forwarden naar collega's


By the way: ik hoorde net dat Duits als taal in de handel zwaar onvoldoende is, alles is Engels.
We missen elk jaar 7 miljard aan inkomsten doordat we het Duits niet beheersen.

Waar blijft goed, duidelijk, efficiënt Nederlands?